Personal Finance 101 Financat Personale 101

Interest earned on both the initial principal and on previously earned interest. Interes i fituar si mbi principalin fillestar ashtu edhe mbi interesin e mëparshëm.

Interest calculated only on the principal amount (I = P·r·t). Interes i llogaritur vetëm mbi shumën e principalit (I = P·r·t).

Money moving in and out over a period (inflows – outflows). Paraja që lëviz brenda dhe jashtë gjatë një periudhe (hyrje – dalje).

Share of income you save (e.g., savings ÷ net income). Pjesa e të ardhurave që kurseni (p.sh., kursimet ÷ të ardhurat neto).

Automate savings/investing before paying other expenses. Automatizoni kursimet/investimet para shpenzimeve të tjera.

A savings pot for a planned future expense (e.g., car, vacation). Një shumë kursimi për një shpenzim të planifikuar (p.sh., veturë, pushime).

The value of the next best alternative you give up. Vlera e alternativës më të mirë që hiqni dorë prej saj.

How quickly an asset can be converted to cash without loss. Sa shpejt një aset kthehet në para pa humbje vlere.

Investing a fixed amount at regular intervals to reduce timing risk. Investim i një shume fikse në intervale të rregullta për të ulur rrezikun e kohës.

Adjusting your portfolio back to target asset allocation. Rregullimi i portofolit për t’u kthyer te ndarja e synuar e aseteve.

Extra return expected for taking on additional risk. Kthimi shtesë i pritur për marrjen e rrezikut më të lartë.

How much investment prices fluctuate over time. Sa shumë luhaten çmimet e investimeve me kalimin e kohës.

Profit from selling an asset for more than you paid. Fitimi nga shitja e një aseti me çmim më të lartë se blerja.

Accounts with tax benefits for saving/investing (rules vary by country). Llogari me lehtësi tatimore për kursim/investim (rregullat ndryshojnë sipas vendit).

A pool of assets to provide income in retirement. Fond asetesh për të siguruar të ardhura në pension.

Monthly debt payments divided by monthly income, in %. Pagesat mujore të borxhit të ndara me të ardhurat mujore, në %.

Used credit ÷ total credit limit. Lower is generally better. Krediti i përdorur ÷ limiti total i kreditit. Më e ulët zakonisht më mirë.

The smallest amount due on a credit account to remain current. Shuma minimale për t’u paguar në një llogari krediti për të mbetur në afat.

Time after the due date when no interest/fees are charged. Koha pas afatit kur nuk ngarkohen interesa/tarifa.

Pay smallest balances first to build momentum. Shlyeni së pari bilancet më të vogla për të krijuar ritëm.

Pay highest interest rates first to minimize total interest. Shlyeni së pari normat më të larta të interesit për të minimizuar interesin total.

A loan backed by collateral (e.g., car, home). Kredi e mbështetur me kolateral (p.sh., veturë, shtëpi).

A loan without collateral; usually higher interest rates. Kredi pa kolateral; zakonisht me norma më të larta interesi.

An asset pledged to secure a loan. Aset i vënë peng për të siguruar një kredi.

A person who agrees to repay the debt if you don’t. Person që pranon të shlyejë borxhin nëse ju nuk e bëni.

Money locked for a fixed term at a fixed interest rate. Para të bllokuara për një afat të caktuar me normë fikse interesi.

A savings account offering higher interest than standard accounts. Llogari kursimi me interes më të lartë se llogaritë standarde.

Replacing a loan with a new one, usually to lower the rate or payment. Zëvendësimi i një kredie me një të re, zakonisht për të ulur normën ose pagesën.

Credit that renews as you repay (e.g., credit cards, lines of credit). Kredit që rinovohet ndërsa shlyeni (p.sh., karta krediti, linja krediti).

Moving debt from one credit account to another, often for a lower rate. Kalimi i borxhit nga një llogari krediti në një tjetër, shpesh për normë më të ulët.

A record of your borrowing and repayment history. Regjistër i historikut tuaj të huamarrjes dhe shlyerjes.

Services and practices that help detect and prevent identity fraud. Shërbime dhe praktika që ndihmojnë në zbulimin dhe parandalimin e mashtrimit të identitetit.

The amount you pay an insurer for coverage, typically monthly or yearly. Shuma që i paguani siguruesit për mbulim, zakonisht mujore ose vjetore.

The amount you pay out of pocket before insurance pays a claim. Shuma që paguani vetë para se sigurimi të mbulojë kërkesën.

Life insurance providing coverage for a set period of years. Sigurim jete që ofron mbulim për një periudhë të caktuar vitesh.

Permanent life insurance with a cash-value component. Sigurim i përhershëm i jetës me komponent të vlerës së parasë.

An increase in an asset’s value over time. Rritje e vlerës së një aseti me kalimin e kohës.

The annualized rate accounting for compounding: EAR = (1 + r/n)^(n) − 1. Norma e vjetarizuar që llogarit përbërjen: EAR = (1 + r/n)^(n) − 1.

Stated rate that doesn’t include compounding effects. Norma e deklaruar që nuk përfshin efektet e përbërjes.

A fee charged for paying off a loan before its term ends. Tarifë që ngarkohet për shlyerjen e kredisë para përfundimit të afatit.

Gain or loss from an investment relative to its cost, in %. Fitimi ose humbja nga një investim ndaj kostos së tij, në %.